مغز و چپ دستي

برای سالیان متوالی افراد چپ دست مورد بی مهری عامه مردم بودند. عده ای چپ دستان را جادوگر ، و عده ای حتی آنان را شیطان مینامیدند. علیرغم همه این بی مهریها، ده درصد مردم چپ دست هستند.
در چند دهه اخیر ، در مورد چرایی چپ دستی تئوریهایی مطرح شده است. از قرن نوزدهم تمام زیست شناسان بر روی این پدیده که نیمکره چپ مغز ، اندامهای طرف راست بدن را و نیمکره راست، اندامهای طرف چپ را کنترل میکنند، هم آهنگ بودند. پیامهای کنترل حرکات دست و بازو از ناحیه ای از قشر مغز در لوب پیشانی (قشر حرکتی) شروع شده، و سپس به سمت نخاع آمده و پس از آن به اعصاب محیطی، و سرانجام به عضلات اندامها میرسد. در دهه ۱۹۸۰، سونوگرافی جنینها نشان داد که چپ و یا راست دست بودن، قبل از تولد، و حتی در مرحله هشت هفتگی ِ جنین شکل میکیرد. در هفته سیزدهم جنینی، که جنین شروع به مکیدن شست راست یا چپ خود میکند، غالب بودن دست کاملا واضح است. ابتدا تصور میرفت که مغز بر اساس اطلاعات ژنتیکی، غالب بودن یک دست را تعیین میکند.
پژوهشهای جدید نشان داده که تغییرات ژنتیکی در نخاع، تعیین کننده غلبه راست و یا چپ دستی است و نه مغز

این پژوهشگران مشاهده کردند که تا هفته ۱۵
جنینی، قشر مغز و نخاع هنوز با هم ارتباطی ندارند، در حالیکه چپ و یا راست دست بودن کاملا شکل گرفته است. این پژوهشگران تغییرات ژنتیکی برای تعیین دست غالب را در نخاع، بین هفته ۸-۱۲ مشاهده کردند.
اما چرا تعداد افراد چپ دست فقط ده درصد است ( و چرا نیمی از مردم چپ‌دست نیستند)؟ پدیده بسیار جالبی که توسط این پژوهشگران مشاهده شد این بود که تغییرات ژنتیکی در نخاع برای تعیین دست غالب ،غیر قرینه بوده و پدیده اپی ژنتیک epigentic در آن نقش مهمی را دارد.

اپی ژنتیک به معنی فعال شدن و یا غیر فعال شدن یک ژن تحت تاثیر عوامل خارجی و محیطی است.
در سال ۲۰۱۲ پژوهشگران دانشگاه نورث وسترن در آمریکا ( دانیل ابرامز و همکاران)، یک مدل ریاضی را برای تغییرات اپی ژنتیکی دست غالب ارائه دادند. به عقیده این پژوهشگران در طول فرگشت انسان، استفاده از ابزار و یا نوع شکار کردن توسط دست و یا بازوی راست، آسانتر بوده و به همین جهت، تغییرات اپی ژنتیکی در نخاع، تمایل به دست راست یافته است. به همین علت ۹۰ درصد مردم دست راست غالب دارند.
باید توجه داشت که اصولا سیستم عصبی افراد چپ و راست دست اختلاف واضخی ندارند و‌در نتیجه از نظر رفتاری و روانشناختی نیز تفاوتی ندارند و دانش جدید کاملا به بی اساس بودن بی مهریها در مورد افراد چپ دست گواهی میدهد.