آیا مغز زنان و مردان تفاوت دارند

بررسی تفاوت مغز زنان ومردان

آیا مغز زنان و مردان تفاوت دارند

یکی از مهمترین سوالهایی که زیست شناسان با آن مواجه بوده اند این است که آیا مغز، که تعیین کننده «شخصیت» افراد است، همانند دستگاه تناسلی زن و مرد با دو تقسیم بندیِ مطلق «مغز زنانه» و «مغز مردانه» تعریف می شود؟
پاسخ این سوال اهمیت زیادی در درک چگونگیِ جنسیت در انسان دارد.
در اواخر قرن نوزدهم هیچ روش علمی عکسبرداری از مغز وجود نداشت و تنها راه بررسی مغز در زنان و مردان، وزن کردن مغز بعد از مرگ بود. به طور متوسط وزن مغز زنان ۱۴۰ گرم از مردان کمتر است و به علت همین اختلاف، دانشمندان در آن زمان، هوش زنان را به دلیل همین اختلاف، کمتر از مردان تصور میکردند. در ۱۸۸۸، یکی از فعالان حقوق زنان در آمریکا، بنام ِ «هلن گاردنر»، با همکاری یک متخصص مغز و اعصاب ، وزن مغز را نسبت به وزن بدن سنجیدند. چون اصولا مردان وزن بیشتری ازد زنان دارند، بررسی این نسبت نشان داد که اختلاف نسبی وزن مغز زنان و مردان بسیار اندک است.
در قرن بیستم، با روش ها و تست های پیشرفته تر، بررسی تفاوت بین مغز زنان و مردان ادامه یافت. از ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۰، «النور مک کابی» در دانشگاه استانفورد آمریکا، بر روی تعداد زیادی از دختران و پسران دانشجو، تستهای هوشی/ شناختی انجام داد. او نتیجه گرفت که دختران در تستهای گفتاری و پسران در تستهای ریاضی و فضایی برتر هستند. در سال ۲۰۱۶، «ژانت هاید» از دانشگاه ویسکانسین، تحلیلی بسیار وسیع بر روی زنان و مردان در مناطق مختلف آمریکا انجام داد و نتوانست یافته های دانشگاه استانفورد را تایید کند. در حقیقت زنان و مردان، به طور متوسط در این تستهای هوشی/ شناختی تفاوت زیادی نداشتند. بعد از این پژوهش، «ژانت هاید»، نظریه «شباهت جنسیتها» را مطرح کرد.
در سال ۲۰۰۶، «لاری کاهیل» نتایج پژوهشی را که بر روی یافته های ام آر آی مغز(تصویر برداری مغناطیسی از مغز) هزار زن و مرد، انجام شده بود، منتشر نمود. او تفاوتهایی را در قشر مغز زنان و مردان مشاهده نمود . به این ترتیب که بعنوان نمونه، بخشهایی از قشر لوب پیشانی مغز که مسئول عملکردهای عالی مغز است، و همچنین قسمت احساسی مغز (قشر لیمبیک)، در زنان بزرگتر می باشد، در حالیکه قشر لوب آهیانه(مسئول حس موقعیت شناسی)، و آمیگدالا در لوب گیجگاهی(مسئول پاسخهای هیجانی)، در مردان بزرگتر است.
به عقیده «لاری کاهیل »این اختلافات به دلیل تاثیر متفاوت هورمونهای جنسی زنانه (استروژن) و مردانه (تستسترون) بر روی مغز هستند. اوهمچنین، تفاوت های ۱۰ منطقه گوناگون بین مغز مردان و زنان را مشخص نمود.

در سال ۲۰۱۵، دکتر «دافنه جول» در مجله PNAS ، نتایج پژوهشی را منتشر کرد که باعث تعجب بسیاری از پژوهشگران گردید. او در این پژوهش، ام آر آی مغز ۱۴۰۰ نفر را از چهار منطقه مختلف دنیا بررسی کرده، و حجم ِ ۱۰ منطقه قشر مغز را که در مطالعه «لاری کاهیل» بین زن و مرد اختلاف داشتند، اندازه گیری نمود. هدف از این پژوهش این بود که آیا این ۱۰ منطقه کاملا متفاوتند، و اینکه بررسی آنها میتواند جنسیت فرد را تعیین کند؟ با کمال تعجب او دریافت که در این چهار گروه بزرگ زنان و مردان فقط صفر تا ۸ درصد مغز آنها دارای مختصات کاملا مردانه و یا کاملا زنانه هستند. در این چهار گروه ۲۳-۵۳ درصد مغز زنان و مردان، مشترکا دارای مناطق «زنانه» و «مردانه» بودند. بر اساس این یافته، دکتر«دافنه جول» معتقد است که در رویکرد جنسیتی، مغز انسان همانند موزاییکهایی (The human brain mosaic ) است که در این ۱۰ منطقه مربوط به جنسیت کنار هم گذاشته شده اند.
هنوز عامل ژنتیکی، هورمونی، محیطی، و یا اجتماعیِ ویژه گی «موزاییکی‌ ِ» مغز مشخص نیست. یافتن این عامل میتواند به تفاوت بیماریهای مغزی در دو جنس زن و مرد،کمک کند. به عنوان نمونه بیماری اوتیسم در پسران بسیار شایعتر از دختران است و سالها دانشمندان به دنبال چرایی ِ این تفاوت بودند. اما اگر این «پدیده موزاییکی» در مغز بیماران اوتیسمی هم باشد دیگر افتراق بین دختران و پسران کاربردی ندارد، چنانچه حضور تنها یک طیف جنسیتی (نه فقط دختر یا پسر)در مغز مشاهده شود.
سرانجام اینکه، اگر فردی به شما بگوید که «پدرم در خانه بسیار به بچه ها توجه میکند ولی مادرم ریاضیاتش بسیار عالی است» شما علت را میدانید: ساختارِ موزاییکی ِ مغز!